Koulrofobia - lęk przed klaunami: przyczyny, objawy, metody leczenia

Wyjście do cyrku to dla wielu dzieci nie lada atrakcja ale Tobie kojarzy się nie najlepiej i to z powodu komika, przebranego w kolorowe ubrania? Paraliżuje Cię strach na jego widok i nie wyobrażasz sobie, jak można śmiać się z jego wyczynów? Być może cierpisz na koulrofobię, czyli lęk przed klaunami, wbrew pozorom, często diagnozowany typ fobii u osób w różnym wieku.

Koulrofobia - lęk przed klaunem

Horror o tajemniczym tytule "To" opowiadał o klaunie, który mieszkał w kanalizacji i straszył dzieci w całej dzielnicy. Dlaczego sympatyczny z pozoru klaun stał się głównym bohaterem tak mrocznej produkcji? Czy można bać się klaunów? Owszem i doskonale wie o tym każda osoba, cierpiąca na koulrofobię, czyli paniczny lęk przed tymi przebranymi komikami. Skąd on się bierze, jak się objawia i czy można go jakoś wyleczyć?

Skąd bierze się lęk przed klaunami? Czego konkretnie się boimy?

Niełatwo wymienić przyczyny fobii przed klaunami, podać genezy tego zaburzenia oraz wyjaśnić, dlaczego boimy się tych przebierańców. Osoby cierpiące na to zaburzenie zwykle przyznają, że przeraża ich fakt, że klaun jest przebrany, nienaturalny, ma karykaturalny makijaż, wydaje się sztuczny i przez to groźny. Klauni często mają dziwne miny, zachowują się spontanicznie i ta niepewność co do zachowania komika również budzić może lęk. Poza klaunami bać można się też mimów.

Jak objawia się koulrofobia?

Jak objawia się lęk przed klaunami? Przede wszystkim panicznie obawiamy się wyjść do cyrku, gdzie możemy spotkać klauna. Obawiamy się także wizyt w innych miejscach, gdzie możemy natknąć się na takiego przebierańca, np. w restauracji dla dzieci czy kąciku w galerii handlowej dla najmłodszych, gdzie klaun nierzadko rozśmiesza podopiecznych, gdy rodzice zajęci są robieniem zakupów. Czasami już sama wizja klauna, np. zobaczenie jego zdjęcia, powoduje narastające uczucie lęku. Podobnie działają filmy podobne do produkcji "To", gdzie występuje klaun lub klauni. Osoby cierpiące na ta fobię niechętnie przebywają w towarzystwie osób przebranych, np. na balach maskowych, same również niechętnie się przebierają i wykonują mocniejszy makijaż. Lęk, jaki powoduje wizja czy samo spotkanie z klaunem podobny jest do lęku, jaki wyzwalają inne bodźce fobiczne. Pojawia się drżenie rąk, nadmierne pocenie się, trudności z oddychaniem, a nawet duszności, kołatanie serca, trudności z logicznym myśleniem, chęć ucieczki.

Jak leczyć fobię przed klaunami?

Czy fobię tą można i trzeba leczyć? Z uwagi na to, że na klaunów natykamy się raczej rzadko i tylko w pewnych miejscach (nieczęsto zdarza się bowiem, że spotykamy klauna na ulicy), fobia ta zwykle nie utrudnia nam życia w znaczący sposób. Jeśli jednak jest wyjątkowo silna, np. śnią się nam klauni, przerażenie w nas budzi osoba przebrana i dziwnie umalowana, która nie jest klaunem, warto skorzystać z pomocy specjalisty. Terapia obejmować będzie metody walki z innymi rodzajami fobii, w tym stopniowe oswajanie z bodźcem fobicznym oraz metody radzenia sobie z lękiem i stresem.

Podobne fobie: czego jeszcze możemy się bać?

Owszem, klaun wydaje się dziwaczny, jego odmienny strój, makijaż, śmieszne zachowanie czasem mogą budzić grozę, zwłaszcza, gdy komik zachowuje się dziwnie, ma zmieniony głos. Czego jeszcze, podobnego do klaunów możemy się bać, co teoretycznie nie powinno przerażać? Diagnozuje się również pediofobię, czyli paniczny lęk przed lalkami. Osoba nią dotknięta obawia się zwykle wszystkich typów tej zabawki: panikę wywołują w niej lalki plastikowe, porcelanowe ale i te wydające dźwięki, np. płaczące. Bardzo często powodem strachu są ruszające się lalki, przywodzące na myśl bohatera filmu "Laleczka Chucky". Jak wyjaśnić tę fobię, skoro lalka z założenia ma być zabawką i nie powinna budzić strachu? Można to wytłumaczyć fabułą wyżej wspomnianej produkcji, do podobnych wniosków doszedł również Ernst Jentsch, niemiecki psycholog. Uważał on, że ludzie boją się lalek, ponieważ nie mają pewności, czy lalki są żywe czy też nie. Kolejną, ciekawą fobią, jest spektrofobia, czyli paniczny lęk przed lustrami i ujrzeniem w tafli swego odbicia. Tutaj kwestia ma się podobnie: osoba cierpiąca na ta fobię boi się, co takiego zobaczy w lustrze, dlatego unika patrzenia na swoje odbicie. Kolejną, intrygującą fobią jest globofobia, czyli lęk przed balonami. Obawiamy się ich dmuchania, pękania ale i widoku latających balonów.

Koulrofobia: klaun jako bohater negatywny

Jak widać, bać można się wszystkiego, nawet tego, co pozornie jest przyjemne czy śmieszne, jak właśnie klauni. Nie spotykamy ich zbyt często, więc fobia ta nie powinna wyjątkowo utrudniać codziennego funkcjonowania osobom, jakie na nią cierpią. Zwykle jednak fobia rozszerza się i obawiamy się pomalowanych osób, mimów czy nawet wyjść do teatru czy innych miejsc, gdzie występują przebrane osoby. Nie należy wyśmiewać się z osób, które obawiają się klaunów oraz dzieci, które niechętnie chodzą do cyrku, gdyż przerażają ich klauni. Mogą to być początki koulrofobii, gdyż może być ona zdiagnozowana w każdym wieku.

Cierpi na nią (według nieoficjalnych danych) nawet około 8% populacji, w tym wiele znanych osób. Do lęku przez klaunami przyznali się między innymi Daniel Radcliffe, odtwórca roli znanego czarodzieja Harry’ego Pottera oraz aktor Johnny Depp, któremu podobno w dzieciństwie często śnili się klauni. Nie jest tak bez powodu, ponieważ wizerunek klauna zmienił się bardzo na przestrzeni lat. W tym przebraniu mordował John Wayne Gacy, jeden z najsłynniejszych zabójców w historii USA. Kiedyś powiedział on do przesłuchujących do policjantów, że: "Nie postrzegamy klaunów w tym samym bezpiecznym kontekście, co kiedyś. Oglądamy je w filmach i one są straszne. Dzieci nie są wystawiane na ten bezpieczny kontekst, a w mediach ciągle widzimy negatywny wizerunek klauna”. Tak więc nie ma się co dziwić, że koulrofobia jest coraz częściej diagnozowana, klaun bowiem przestaje być śmiesznym przebierańcem rozbawiającym dzieci - staje się bohaterem wielu horrorów i koszmarnych snów.