"Ależ ona jest infantylna!" - gdy słyszmy takie zdanie o kimś wiemy, że ta osoba jest dziecinna, przejawia zachowania, przypisane osobom młodszym. Tak właśnie można zdefiniować infantylizm, jako tendencję do zachowywania się jak osoba młodsza, niedojrzała, nawet dziecko. Skąd się bierze infantylizm, jak się objawia w różnych sferach życia i czy trzeba go leczyć?
Infantylizm jako pojęcie psychologiczne
Infantylizm, zwany również infantylnością to termin, pochodzący z łaciny i oznaczającego dosłownie "dziecinny". To doskonale tłumaczy czym w istocie infantylizm jest. W psychologii - jest to tendencja do przejawiania zachowań osób młodszych od nas, nawet dzieci. Zwykle określa się tym terminem:
- ludzi niedojrzałych emocjonalnie,
- osoby dziecinne i nieodpowiedzialne.
Co ciekawe, infantylizm dotyczy nie tylko dorosłych ale również dzieci.
Przyczyny zachowań infantylnych
Dlaczego ludzie zachowują się infantylnie i są dziecinni? Przyczyn może być wiele. Wśród nich wymienia się między innymi zaburzenia na poziomie genetycznym, jak w przypadku infantylizmu przysadkowego, przebyte ciężkie choroby, urazy, zwłaszcza urazy głowy oraz choroby nowotworowe. Infantylizm może pojawić się również jako odpowiedź na traumę emocjonalną, np. molestowanie seksualne czy przemoc fizyczną lub psychiczną. Może także być objawem zaburzeń osobowości czy innych chorób psychicznych, w tym depresji lub schizofrenii.
Rodzaje infantylizmu
Infantylizm jest pojęciem dość szerokim, stosowanym nie tylko w psychologii, ale i w wielu innych dziedzinach. Warto poznać jego rodzaje i dowiedzieć się, ile znaczeń może mieć sformułowanie: być infantylnym (rozumiane w różnych dziedzinach).
Infantylizm przysadkowy
Mianem infantylizmu przysadkowego określamy zaburzenie, spowodowane niedoczynnością przysadki mózgowej, wydzielającej hormon wzrostu. Zbyt mała ilość tego hormonu prowadzić może do karłowatości, osoby z tym typem infantylizmu cechuje niski wzrost oraz praktycznie brak dojrzewania płciowego. Zwykle zaburzenie to nie idzie w parze z niepełnosprawnością intelektualną.
Infantylizm psychologiczny
Ten rodzaj infantylizmu najbardziej interesuje psychologów, ponieważ to właśnie w tym rozumieniu pojmujemy infantylizm w jego najpopularniejszym znaczeniu. Ten rodzaj infantylizmu diagnozowany jest zwykle u dorosłych, którzy mimo iż mają już "swoje lata" stale zachowują się jak dzieci: cechuje ich nieodpowiedzialność, lekkomyślność, zbytnia naiwność, mała samodzielność, brak taktu oraz problemy z podejmowaniem decyzji. Ludzie infantylni zwykle źle znoszą krytykę, chcą być cały czas w centrum uwagi na zdarza im się powiedzieć coś, zanim pomyślą…
Infantylizm psychiczny
Mianem infantylizmu psychicznego określamy rodzaj zaburzenia psychicznego, polegającego na zahamowaniu rozwoju psychicznego na pewnym etapie, np. na etapie dziecka przedszkolnego. Zwykle jest jednak objawem innej choroby, np. niepełnosprawności intelektualnej, porażenia mózgowego, zespołu Downa, itp. Na ten rodzaj infantylizmu może cierpieć również dziecko z FAS, czyli alkoholowym zespołem płodowym. Są to dzieci z ciąż, podczas których przyszłe matki spożywały alkohol. Ten rodzaj infantylizmu cechuje się zwykle zbytnią naiwnością, chwiejnością emocjonalną oraz trudnością w radzeniu sobie z własnymi emocjami. Człowiek tak jest łatwowierny, ulega wpływowi innych, może przejawiać zachowania nieadekwatne do sytuacji.
Infantylizm emocjonalny (dziecięcy)
Infantylizm emocjonalny, zwany również dziecięcym, diagnozowany jest głównie u młodych pacjentów. To zaburzenie okresu dziecięcego oraz dojrzewania spowodowane negatywną sytuacją w domu czy szkole, np. na skutek rozwodu rodziców czy przemocy rówieśniczej. Dziecko czuje się nielubiane, nieakceptowane przez rodziców i rówieśników. Zazwyczaj ten typ infantylizmu wymaga konsultacji u specjalisty i fachowej pomocy psychologicznej. Bywa jednak, że mija wraz z wiekiem.
Infantylizm parafiliczny (seksualny)
To dość rzadko występujące typ infantylizmu. Obejmuje specyficzne preferencje seksualne: osoba nim dotknięta nie chce być dojrzałym kochankiem lub kochaną, przyjmuje w łóżku rolę dziecka. Czuje ona podniecenie, gdy partner ją głaska, mówi do niej jak do dziecka, bywa, że podniecające staje się dla niej ubieranie w typowo "dziecięce" ubrania: bieliznę czy piżamy z wizerunkami bohaterów z kreskówek. Człowiek taki nie odczuwa zbytniej przyjemności ze stosunku seksualnego. Zwykle infantylizm seksualny nie wiąże się z pedofilią.
Infantylizm w związku - jak żyć z osobą infantylną?
Decydujemy się na związek z drugą osobą, jeśli jest człowiekiem odpowiedzialnym, zaradnym życiowo, dojrzałym. Co jednak, gdy zwiążemy się z kimś infantylnym? Bywa, że są osoby, które świadomie wybierają takie "dorosłe dziecko", by się nim opiekować, "matkować" i rządzić w relacji. Zwykle są to ludzie o dominujących typach charakteru, np. cholerycy. Jak żyć z osobą infantylną? Z pewnością musimy przygotować się na to, że druga osoba może mieć problemy z przejmowaniem odpowiedzialności za swoje słowa i czyny, może mieć trudności z podejmowaniem decyzji (również tych, które dotyczą związku), może oczekiwać, że wiele rzeczy zrobimy za niego oraz mieć trudności z przyjmowaniem krytyki.
Infantylizm jako cecha charakteru, czy dotyczy Ciebie? Test
Wielu z nas miewa tendencję do zachowań infantylnych, jeśli podejrzewasz, że może tak być u Ciebie: odpowiedz na poniższe pytania i przekonaj się.
- Nie lubię podejmować samodzielnie ważnych decyzji.
- Czasem czuję, że mimo osiągnięcia dorosłości, nie jestem dość dojrzała/y do wypełniania zadań, które życie przede mną stawia.
- Czasem zachowuje się mało odpowiedzialnie.
- Miewam problemy z przyjmowaniem krytyki, dotyczącej mojej osoby.
- Lubię, gdy ktoś się mną opiekuje, zdejmuje ze mnie odpowiedzialność za wiele rzeczy, pomaga mi.
- Ufam ludziom i nie uważam tego za coś złego.
- Inni sądzą, że jestem osobą zbyt dziecinną, łatwowierną i naiwną.
Udzieliłaś/eś co najmniej 3 twierdzących odpowiedzi? Masz skłonności do zachowań infantylnych. Jeśli chcesz z nimi walczyć lub czujesz, że potrzebujesz pomocy specjalisty, nie wstydź się prosić o pomoc i wsparcie.
Leczenie infantylizmu
Nie każdy typ infantylizmu wymaga leczenia:
- W przypadku infantylizmu przysadkowego, który klasyfikowany jest jako jednostka chorobowa, konieczne jest wczesne zdiagnozowanie zaburzenia oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia. W tym wypadku będzie to terapia hormonalna, a dokładniej podawanie hormonu wzrostu.
- Infantylizm seksualny również podlega terapii, jest to jednak terapia u seksuologa, zwykle bierze w niej udział osoba chora oraz jej partner seksualny. Jeśli jednak partnerzy nie odczuwają dyskomfortu z powodu infantylizmu, nie ma konieczności podejmowania leczenia.
- Podobnie jest w przypadku infantylizmu dziecięcego, który może mijać wraz z wiekiem. Jeśli jednak rozwój dziecka jest na jego skutek bardzo zahamowany, konieczna jest konsultacja specjalistyczna.
- W przypadku infantylizmu psychicznego, związanego z innym zaburzeniem, niezbędne jest leczenie specjalistyczne, w tym terapia psychologiczna oraz inne formy wspomagania rozwoju, np. rehabilitacja. Mają jednak one na celu niwelowanie nie tylko skutków infantylizmu ale terapię całego zaburzenia, które go wywołało.
- W przypadku infantylizmu psychologicznego do od nas zależy, czy podejmiemy terapię. Jest ona w możliwa i wskazana w przypadku, gdy infantylizm widocznie utrudnia nam normalne funkcjonowanie, np. jest nie do zaakceptowania dla naszego partnera życiowego lub przyczynia się do problemów w pracy.
Warto skorzystać z porady psychologicznej lub rozpocząć regularną terapię. Będzie ona nakierowana na wypracowanie nowych wzorców zachowania, pacjent nauczy się kontrolować emocje, rozładowywać napięcie oraz dostrzeże konieczność przejmowania kontroli nad swoim życiem i brania odpowiedzialności za swoje czyny. Terapia może obejmować spotkania indywidualne, terapię par oraz terapię grupową. Zwykle jest to terapia długoterminowa.
Komentarze