Jedziemy na wakacje nad morze czy w góry? Kupić nowy laptop czy zrobić remont mieszkania? Z podejmowaniem decyzji i pójściem na kompromis mamy do czynienia praktycznie każdego dnia. Czym jest kompromis, jak do niego doprowadzić i jak opanować jego sztukę w rodzinie i związku?
Czym jest kompromis?
Kompromisem nazywamy wypracowanie takiego rozwiązania sporu, który wymaga ustępstw od obu stron oraz zostaje przez nich zaakceptowane. Aby osiągnąć kompromis każdy musi z czegoś zrezygnować i należy wypracować jedno, wspólne rozwiązanie. Kompromis wymaga świadomości własnych potrzeb oraz odpowiedniego poziomu asertywności. Nie jest to rozwiązanie proste ale z pewnością bardzo dojrzałe.
Zalety i wady kompromisów
Kompromis wydaje się rozwiązaniem idealnym ale ma zarówno swoje zalety, jak i wady.
Do zalet należy to, że jest rozwiązaniem, które od każdej strony wymaga pójścia na ustępstwa, wydaje się więc być rozwiązaniem sprawiedliwym. Zaletą kompromisu jest również to, że wymaga pracy w zespole: w parze lub większej grupie, przez co obliguje nas do obcowania z innymi i zapobiega kłótniom. Pozwala nam stymulować sferę kontaktów społecznych, poprawia komunikację. Można powiedzieć, że wypracowanie wspólnego rozwiązania przez dwie osoby nierzadko jest lepsze niż gdyby każde z nich podało swoje rozwiązanie. We dwoje czy w grupie wypracować można bowiem inną, lepszą jakość. Kolejna zaleta to fakt, że kompromis wymaga poświęceń. Poprawia więc naszą empatię, czyli wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka. Sprawia, że jesteśmy bardziej otwarci na to, co czuje druga osoba, poznajemy bowiem jej stanowisko w danej sprawie. Pójście na kompromis sprawia również, że jesteśmy bardziej otwarci i kreatywni: wypracowywanie wspólnego rozwiązania wymaga od nas nierzadko twórczego myślenia, analizowania i dedukowania. Ponadto, skłania do elastycznego myślenia, nierzadko wymaga bowiem zmiany i przeformułowania stanowiska.
A co z wadami kompromisów? Zaliczyć do nich można to, że żadna ze stron praktycznie nie otrzymuje tego, czego chce. Obie strony mogą mieć uczucie nieprzyjemnego niedosytu, co może stać się powodem kolejnej kłótni. Kompromis może okazać się także trudnym rozwiązaniem dla osób upartych, bardzo pewnych siebie oraz z niską samooceną: ludzie ugodowi zgadzają się na więcej ustępstw i kompromis nie jest wtedy rozwiązaniem sprawiedliwym.
Dlaczego kompromis jest sztuką?
Mówi się, że pójście na kompromis jest sztuką. Czy rzeczywiście? Okazuje się, że wypracowanie kompromisu wcale nie jest zadaniem łatwym. Dlaczego? Po pierwsze, kompromis wymaga ustępstw, a nie każdy jest na nie gotowy. Wiele osób ma trudności z rezygnowaniem ze swoich planów, nie chce czegoś oddawać, decydować się na mniej korzystne rozwiązanie. Innymi słowy: wymaga od nas wyrzeczeń oraz poświeceń, przez co dla wielu osób może okazać się rozwiązaniem nie do przyjęcia.
Z pójściem na kompromis problem mogą mieć osoby zbyt pewne siebie, uparte, mało asertywne i tolerancyjne. Jak wspomniano wcześniej - może być ona również nie najlepszym rozwiązaniem dla osób zbyt uległych, które mogą iść na zbyt wiele ustępstw i wcale nie pójść na kompromis tylko zwyczajnie dać się wykorzystywać innym.
Kompromis w rodzinie: jak to zrobić?
Czy umiejętność pójścia na kompromis przydaje się w życiu rodzinnym? Oczywiście i to bardzo często. Rodzina jest grupą różnorodną, składa się z kilku pokoleń, tworzą już ludzie różnej płci, w różnym wieku, o różnym statusie (dziadek, ojciec, syn, itp.), odmiennych poglądach i celach w życiu. Podejmowanie decyzji w rodzinie nie należy więc do najłatwiejszych. Wypracowanie konsensusu może okazać się trudnym zadaniem, zwłaszcza, jeśli w rodzinie mamy do czynienia z osobami o silnych charakterach. Wypracowanie kompromisu w rodzinie sprawdzi się w wielu sytuacjach od kupna artykułów spożywczych, gadżetów, ustalenia miejsca docelowego na wakacje po kupno nowego samochodu, domu czy mieszkania. Warto na zasadzie kompromisu ustalać również domowy budżet, zwłaszcza gdy każdy z domowników ma inne potrzeby, np. tata chce dokupić części do samochodu, mama pragnie nowej zmywarki, córka chce wyjechać na obóz językowy, a synowi marzy się remont pokoju.
Jak osiągnąć kompromis w rodzinie? Wszystko bazuje na spokojnej i rzeczowej rozmowie, używaniu logicznych i przemyślanych argumentów oraz oczywiście braniu pod uwagę potrzeb wszystkich domowników. Należy brać pod uwagę wszystkie możliwe opcje, najlepiej stosować technikę tak zwanej burzy mózgów: grupowego generowania pomysłów. W opisanej sytuacji można kierować się pilnością potrzeb, np. cała rodzina skorzysta na zakupie zmywarki i niezbędne jest zakupienie części do auta. Zmywarkę można wybrać tańszą i wziąć ją na raty, części kupić używane lub w sieci dla oszczędności, a za pozostałe pieniądze wysłać córkę na wakacyjny kurs językowy i wspólnymi siłami oraz niewielkim kosztem odnowić pokój syna. O kompromis warto walczyć w przypadku każdej sytuacji spornej, pozwala nam uniknąć kłótni, spaja rodzinę oraz pozwala wypracować jedno wspólne rozważanie, dobre dla każdego.
Kompromis w związku, w małżeństwie - czy warto?
Kompromis warto osiągać również w związku. Dlaczego? Z wielu powodów.
- Po pierwsze po to, by lepiej poznać potrzeby partnera i wybierać rozwiązania dobre dla obu stron, a przecież o to chodzi w każdym związku.
- Po drugie pozwala nam uniknąć sporów, które mogłyby zagrozić relacji.
- Po trzecie, kompromis pokazuje, jak wiele nas łączy, a ile dzieli.
Jak i kiedy stosować kompromis w związku?
Spory pojawiają się bardzo często i dotyczyć mogą spraw błahych ale i poważnych. Doskonale wiemy, że kobiecy i męski punkt widzenia zwykle się między sobą różnią. Aby osiągnąć kompromis należy zacząć od szczerej rozmowy i określić swoje stanowiska oraz potrzeby. Każda osoba powinna zająć stanowisko w sprawie oraz powiedzieć, na czym jej zależy i czego oczekuje. Warto stosować logiczne i rozsądne argumenty, powstrzymując się jednocześnie od oceniania i tym bardziej od obrażania drugiej osoby. Następnie należy porównać swoje stanowiska i poszukać wspólnego mianownika, czegoś, co je łączy albo może łączyć. Jeśli coś łączy nasze rozwiązania, należy się na tym skupić i wypracować wspólne, które będzie satysfakcjonowało obie strony, np. para chce wyjechać na wakacje, kobieta marzy o wyjeździe do SPA, a mężczyzna chce chodzić po górach, warto wybrać SPA w górach i część czasu spędzić razem, a część osobno. Jeśli zaś cele są znacząco różne, np. para chce wydać ekstra gotówkę na dwie różne rzeczy, należy pochylić się nad wypracowaniem zupełnie nowego rozwiązania, np. przenieść pieniądze na lokatę. Rozwiązanie takie wymaga od dwóch stron ustępstw, czasem trudnych do zaakceptowania ale daje nam możliwość współpracy oraz godzenia swoich interesów. Kompromis doskonale sprawdza się na początku związku, kiedy docieramy się z partnerem i niełatwo nam znaleźć wspólne stanowisko w wielu sprawach.
Kompromis - złoty środek
Kompromis jest rozwiązaniem trudnym do wypracowania ale bardzo korzystnym dla relacji i dla nas. Uczy współpracy, pozwala na poznanie potrzeb drugiej osoby przy jednoczesnym pamiętaniu o własnych. Pozwala na wysłuchanie drugiej osoby, wzmacnia empatię, wrażliwość na potrzeby innych. Pomaga w unikaniu kłótni i sporów, a w wielu przypadkach daje możliwość zachowania własnej odrębności, np. wyjechania samotnie na wakacje tam, gdzie chcemy. Kompromis sprawia, że chętniej i częściej rozmawiamy, dyskutujemy i współpracujemy ze sobą. Warto nauczyć się sztuki kompromisu i stosować go na co dzień.