Seksoholizm - przyczyny, objawy, skutki, terapia. Test - czy to już seksoholizm?

Tematyka seksu jest obecnie powszechna, nikogo nie dziwią reklamy prezerwatyw czy lekcje wychowania seksualnego w szkołach. Seks przestaje być tematem tabu ale staje się… przedmiotem uzależnienia. Od seksu możemy uzależnić się dokładnie tak samo, jak od alkoholu. Biorąc pod uwagę jego wpływ na nasze zdrowie, zdecydowanie wygrywa z napojami alkoholowymi ale… może być nałogiem, zwanym seksoholizmem. Jakie są przyczyny i objawy uzależnienia od seksu oraz czy i w jaki sposób można go leczyć?

Czym jest seksoholizm?

Uzależnienie od seksu, znane również jako seksoholizm, jest uzależnieniem behawioralnym, czyli związanym z zachowaniem. Inaczej zwane jest erotomanią, a to już nasuwa negatywne skojarzenia. Głównym objawem seksoholizmu jest przymus uprawiania seksu lub pewnych jego odmian, jak również powtarzania pewnych zachowań seksualnych. Seksoholizm może ale nie musi być niebezpieczny.

Przyczyny uzależnienia od seksu

Skąd biorą się seksoholicy? Wśród przyczyn seksoholizmu wymienia się wpływ wczesnego dzieciństwa, zwłaszcza wychowanie w rodzinie patologicznej. Oznacza to, że rodzice seksoholików mogli być uzależnieni od różnych substancji, na przykład alkoholu czy narkotyków, mogli stosować przemoc lub także być seksoholikami. Osoby uzależnione od seksu mogły być również ofiarami molestowania seksualnego lub nawet gwałtu. Takie wydarzenia przyczyniają się do zachwiania poczucia bezpieczeństwa, do spadku samooceny, wzrostu lęku oraz nieufności wobec innych. W efekcie prowadzi to do poczucia osamotnienia oraz nieufności wobec innych ludzi, co skutkuje tworzeniem związków, opartych na seksie. Ponadto, sfera seksualna stanowi dla osoby uzależnionej pole do redukowania lęku. Dowiedziono także, że seksoholizm może rozwijać się równocześnie z innymi zaburzeniami, w  tym depresją czy zaburzeniami lękowymi, w tym nerwicą. Kolejną grupą czynników, które mogą powodować seksoholizm są zmiany organiczne oraz biologiczne. Wymienia się wśród nich uszkodzenia mózgu jak również zaburzenia w neuroprzekaźnictwie.

Objawy i diagnoza seksoholizmu

Głównym objawem uzależnienia od seksu jest przymus uprawiania seksu lub tylko jego konkretnego rodzaju. Seksoholik robi wszystko, by uprawiać seks z jednym lub wieloma partnerami. Stara się uwodzić, namawia do seksu, prowokuje. Bywa, że mężczyźni uzależnieni od seksu korzystają z usług agencji towarzyskich. Po akcie seksualnym - gdy napięcie spada - może jednak pojawić się u nich poczucie winy.

Opisane powyżej objawy to niestety tylko jedna z form uzależnienia od seksu. Seksoholizm przyjmować może również formę masturbacji. Jeśli osoba uzależniona nie może znaleźć partnera, wybiera samozaspokojenie. Zwykle robi to bardzo często, praktycznie codziennie. Po osiągnięciu satysfakcji w pojedynkę, również pojawia się poczucie winy i wyrzuty sumienia. Seksoholik może masturbować się praktycznie wszędzie. Kolejną formą seksoholizmu jest cyberseks. Obejmuje on uprawianie seksu przez internet czy telefon, jak również oglądanie filmów pornograficznych.

A co, gdy seksoholik jakiś czas żyje w abstynencji? Objawy są adekwatne do głodu nikotynowego, alkoholowego czy narkotykowego! Osoba uzależniona odczuwa bóle mięśni, głowy, spadek koncentracji, jest drażliwa, bywa agresywna. Pojawić się mogą stany depresyjne, a nawet myśli samobójcze!

Czy to już seksoholizm? - Test

Nie masz pewności czy problem seksoholizmu nie dotyczy Ciebie lub bliskiej Ci osoby? Szczerze odpowiedz na poniższe pytania jako Ty lub postaw się w sytuacji bliskiego, którego podejrzewasz o uzależnienie od seksu.

1. Często myślę o seksie, wspominam ostatnie stosunku, wyobrażam sobie kolejne.
2. Miewam fantazje seksualne, również w snach.
3. Jestem osobą bardzo aktywną i pobudzoną seksualnie, seks jest najważniejszą sferą życia.
4. Źle się czuję, gdy nie uprawiam seksu, gdy nie mogę realizować swoich fantazji: czuję rozdrażnienie, złość, spadek koncentracji.
5. Bardzo często, praktycznie codziennie uprawiam seks z partnerem lub aranżuję spotkania z przypadkowymi partnerami, również wirtualnie.
6. Przez moją fascynację seksem cierpi lub cierpiał mój związek.
7. Seks traktuję jako ucieczkę od codzienności, od problemów, rozładowuję w ten sposób napięcie. Później miewam poczucie winy.
8. Czytam czasopisma pornograficzne lub przeglądam w sieci strony o tej tematyce.
9. Masturbuję się średnio co kilka dni lub częściej.
10. Zdarza mi się podejmować ryzykowane zachowania seksualne, np. współżycie seksualne bez zabezpieczenia, seks z osobą nieznajomą.
11. Czuję, że przez seks moje relacje z najbliższymi uległy pogorszeniu, nie mam dla nich czasu.
12. Przez seks pogorszyła się moja wydajność w pracy, m.in.: gorzej pracuję, często biorę urlop.

Na większość pytań odpowiedź jest twierdząca? Oznacza to skłonności do seksoholizmu, seks stanowi istotną sferę Twojego życia - postawienie ostatecznej diagnozy jednakże należy do seksuologa.

Seksoholicy są wśród nas - skutki seksoholizmu

Choć seks jest tematem powszechnym, o seksoholizmie wciąż niewiele się mówi. Niesłusznie, ponieważ seksoholików jest coraz więcej i… są wśród nas. Dlaczego się nie ujawniają? Z obawy przed stygmatyzacją, wyśmianiem, krytyką. Dla społeczeństwa są tak samo uzależnieni jak alkoholicy czy narkomani, mimo iż seks nie jest tak szkodliwy dla zdrowia jak używki. Na dłuższą metę jednak nawet nadmierne uprawianie seksu może być szkodliwe.

Jakie skutki ma seksoholizm?

Skutki fizjologiczne seksoholizmu

Zbyt częste uprawianie seksu może przyczynić się do wielu negatywnych konsekwencji, związanych z naszym ciałem i zdrowiem. Należą do nich wszelkiego rodzaju otarcia, ranki, ból w obrębie narządów płciowych, trudności z oddawaniem moczu, uczulenia (np. na lateks czy środki nawilżające), bóle mięśni, jak również ryzyko zachorowania na schorzenia, przenoszone drogą płciową. Seksoholizm niesie za sobą również ryzyko nieplanowanej ciąży, zwłaszcza dla osób, które podejmują się ryzykownego przygodnego seksu bez odpowiedniego zabezpieczenia.

Psychologiczne i emocjonalne skutki seksoholizmu

Seksoholizm powoduje też szereg skutków psychologicznych oraz emocjonalnych. Po pierwsze negatywnie wpływa na pewność siebie oraz samoocenę. Osoba uzależniona nierzadko musi uwodzić, namawiać do seksu, co niekorzystnie odbija się na jej obrazie swojej osoby. Czuje się nieatrakcyjna i uważa, że ludzie uprawiają z nią seks z litości. Ponadto, stałe myślenie o seksie negatywne wpływa na koncentrację oraz jakość pracy danej osoby. Spada jej wydajność, pojawia się zmęczenie, problemy z apetytem i snem (np. poprzez nocną masturbację).

Społeczne i osobiste skutki seksoholizmu

Seksoholizm powoduje także negatywne zmiany w funkcjonowaniu społecznym oraz życiu osobistym. Utrudnia nam zawieranie nowych znajomości, gdyż w każdej nowo poznanej osobie możemy zauważać potencjalnego partnera do seksu. Seksoholik w towarzystwie zwykle rozmawia jedynie o seksie lub wygłasza tematyczne aluzje. Myśli o seksie sprawiają, że zaniedbuje swoich najbliższych, pojawić się mogą zdrady małżeńskie, gdy druga połowa odmawia tak częstych zbliżeń. Do tej grupy zaliczyć możemy również skutki ekonomiczne. Związane są one z częstymi wyjazdami na randki z przypadkowymi parterami, zaopatrywanie się w środki antykoncepcyjne lub zabawki erotyczne i inne gadżety, na przykład przebrania.

Czy i jak leczyć uzależnienie od seksu?

Seksoholizm jest uzależnieniem i wymaga specjalistycznego leczenia. Można uczęszczać na spotkania z psychiatrą, psychologiem, seksuologiem czy też specjalistą z zakresu terapii uzależnień. Terapia nastawiona jest na naukę budowania zdrowych relacji międzyludzkich, tworzenie związków partnerskich oraz budowanie hierarchii wartości. Osoba uzależniona uczy się nowych metod radzenia sobie z lękiem czy stresem. Dowiaduje się, że seks jest formą bliskości, a nie formą zaspokojenia swoich potrzeb i pragnień oraz redukcji napięcia.

Seksoholizmu nie należy się wstydzić ale z pewnością warto podejmować terapię. Niestety, aby przyniosła ona efekty, zwykle jest długotrwała. Warto włączyć w nią partnera oraz nawet bliskich osoby uzależnionej. Całkowite wyleczenie nie jest możliwe, podobnie jak w przypadku innych uzależnień. Osoby chore mogą jednak szukać pomocy i wsparcia w specjalnych organizacjach, w tym w SA, czyli we Wspólnocie Anonimowych Seksoholików. Organizuje ona specjalne mitingi dla uzależnionych, działające na podobnych zasadach co spotkania Anonimowych Alkoholików.

Autor: Monika Muzolf, psycholog