Zaangażowanie, intymność, namiętność - koncepcja miłości Sternberga

Miłość to najpiękniejsze z uczuć, które możemy żywić do drugiego człowieka. Kochać możemy również zwierzęta, miejsca - jednakże to miłość międzyludzka jest przedmiotem badań i teorii psychologicznych. Najsłynniejszą jest koncepcja Sternberga, która miłość dzieli na trzy składniki. Warto poznać tą teorię i dowiedzieć się, jak dbać o swój związek.

Koncepcja miłości Roberta Sternberga

Autorem najsłynniejszej i aktualnej do dziś koncepcji miłości jest Robert Sternberg. To amerykański psycholog, urodzony w 1949 roku. Wiele mówił o inteligencji ale i tym najważniejszym uczuciu, jakim jest miłość. Jego teoria jest aktualna do dnia dzisiejszego.

Według Roberta Sternberga miłość składa się z trzech elementów - są to:

• zaangażowanie,
• intymność,
• namiętność.

Warto dowiedzieć się, jak rozumiał on te czynniki i jak wpływają one na siebie. Składniki miłości według Sternberga to:

1. Namiętność

Według badacza namiętność to silne emocje: zarówno pozytywne, jak radość i pożądanie, jak i negatywne, jak tęsknota. Namiętność ma na celu bycie blisko partnera, połączenie się z nim. Pojawia się w związku najwcześniej. Namiętność obejmuje fizyczną potrzebę bycia blisko partnera, odczuwanie podniecenia na widok ale i na myśl o partnerze. Można ją również określić jako obsesję na jego punkcie, idealizowanie ukochanej osoby. Charakterystyczne jest także złe samopoczucie, tęsknota z powodu nieobecności partnera.

2. Intymność

Intymność w związku obejmuje pozytywne uczucia wobec siebie, które sprawiają, że partnerzy stają się sobie bliscy. Jest związana ze zbliżeniami intymnymi, ale nie jest z nimi tożsama: bez zbliżeń intymnych również można mówić o intymności w związku, wiele par czeka ze współżyciem mimo, że między nimi pojawia się już bliskość. Intymność jest związana z dbaniem o dobro partnera i zaspokajanie jego potrzeb. To także szacunek do partnera i współodczuwanie szczęścia partnera, cieszenie się jego sukcesami. Intymność charakteryzuje się okazywaniem wzajemnego zrozumienia i dawaniem sobie wsparcia emocjonalnego w trudnych sytuacjach. Dla zakochanych to poczucie, że możemy polegać na partnerze w każdej sytuacji. Związana jest też z rozmowami na tematy, zarezerwowane tylko dla siebie i partnera. Intymność w związku obejmuje zaspokajanie swoich ale i partnera potrzeb: potrzeby bliskości, przynależności.

3. Zaangażowanie

Rozumiane jest w koncepcji jako zobowiązanie do dbania o partnera, do bycia razem. Partnerzy stwierdzają, że łączy ich tak wiele, że chcą być razem i tworzyć wspólną przyszłość. Pojawienie się zaangażowania to bardzo ważny etap w każdym związku. Robi się bowiem o wiele poważniej… Zaangażowanie to niejako decyzja, świadomy wybór, że chcemy iść przez życie razem: nawet pomimo napotykanych trudności.

Rodzaje miłości według Sternberga

Wymienione składniki pojawiają się w różnej kolejności, mogą występować w parach oraz wszystkie trzy razem. Sternberg wyróżnił dokładnie 8 takich kombinacji i określił każdą z nich odrębnym typem miłości. Warto wiedzieć, z jakimi rodzajami miłości mamy wtedy do czynienia.

1. Sympatia - tylko intymność
Pojawienie się samej intymności to uczucie sympatii do kogoś. Sternberg wyznaczył je jako rodzaj miłości, to bowiem podwalina każdej przyjaźni. Jeśli ktoś jest dla nas bliski, ale nie ma między nami przysłowiowej chemii: lubimy się, czujemy do niego sympatię. Na razie nie ma mowy o przekształceniu relacji w miłość.

2. Zakochanie - tylko namiętność
Z pierwszym etapem, rodzajem miłości, mamy do czynienia na początku każdej relacji romantycznej, gdy pojawia się silna namiętność między partnerami: podobają się sobie fizycznie, są zachwyceni sobą nawzajem, pojawia się pociąg fizyczny, uczucie podniecenia już na samą myśl o partnerze. Ukochana osoba jest idealizowana, to faza przeżywania bardzo intensywnych emocji. To etap intensywnych przeżyć, trwa jednak krótko i co dalej? Drogi są dwie. Z jednej strony na zakochaniu relacja może się zakończyć ale i może przejść na kolejne etapy pod warunkiem, że pojawią się kolejne składowe elementy miłości.

3. Romantyczne początki - namiętność i intymność
Kolejnym etapem są romantycznej początki. To czas, kiedy między partnerami nadal występuje namiętność, ale pojawia się już kolejny składowy element miłości, a mianowicie: intymność. Wspólne spędzanie czasu oraz lepsze poznanie się doprowadzają do tego, że między osobami zaczyna rodzić się bliskość: zakochani chcą być ze sobą, kontynuować związek, spędzać razem czas, poznać się jeszcze lepiej.

4. Związek kompletny - namiętność, intymność i zaangażowanie
Gdy zamierzenia z poprzedniego etapu spełniają się, między partnerami pojawia się trzeci, najważniejszy element miłości, czyli zobowiązanie. Zakochani chcą być razem i tworzyć razem wspólną przyszłość, przy czym nadal występuje między nimi namiętność oraz intymna bliskość. To wymarzony typ miłości praktycznie dla każdego z nas. Faza miłości kompletnej może trwać wiele lat i każdemu warto tego życzyć.

5. Miłość fatalna - namiętność i zaangażowanie
To trudny rodzaj miłości: namiętność i poczucie zaangażowania bez jednoczesnej bliskości emocjonalnej. W tym wypadku mówimy o tak zwanej miłości fatalnej, nieszczęśliwej. Partnerzy potrzebują się, pragną, ale nie czują do siebie niczego więcej. Nie ukrywajmy, że jest to relacja oparta na zbliżeniach seksualnych i zaspokajaniu swoich - nawzajem - potrzeb fizycznych. Emocjonalnie związek ten nie dostarcza partnerom satysfakcji. Jeśli pragniemy, aby relacja przeszła o krok dalej, należy popracować nad bliskością w związku i zastanowić się, ile znaczy dla nas druga osoba i czy łączy nas coś jeszcze poza seksem, czy widzimy dla siebie wspólną przyszłość. Paradoksalnie, z miłości fatalnej łatwo przejść do związku kompletnego; niestety - łatwo również utracić kolejne jej składniki.

6. Miłość dojrzała/braterska - intymność i zaangażowanie
Choć wielu z nas wydaje się, że szczęśliwy związek nie może istnieć bez namiętności, Sternberg pokazał, że… może i wiele długotrwałych związków opartych jest właśnie na dwóch elementach składowych miłości: intymności i zaangażowaniu. Choć relacja ta może przypominać głęboką przyjaźń, w wielu małżeństwach z długoletnim stażem nie ma już tak silnej namiętności, jak na początku. Nie oznacza to oczywiście braku uczucia, partnerzy nadal mogą darzyć się głęboką miłością, współżyć ze sobą: jednak nie ma już między nimi takich wybuchów namiętności, ich związek jest spokojny, stateczny, dojrzały. W takiej relacji można żyć bardzo długo, a nawet do końca życia.

7. Związek pusty - tylko zaangażowanie
Niestety, bywa i tak, że po pewnym czasie brak namiętności sprawia, że między partnerami wygasa również intymność. Zanika bliskość i zostaje jedynie zaangażowanie: partnerzy są ze sobą z poczucia zobowiązania, czasami obawiają się samotności. Nie oszukujmy się, w związku pustym również można trwać wiele lat.

8. Rozpad związku - brak jakiegokolwiek elementu
Gdy zabraknie i zaangażowania, przechodzimy w fazę rozpadu związku: osób już nic nie łączy, nie ma więc sensu, aby kontynuować relację.

Wiemy już wiele na temat miłości, koncepcji psychologicznej na jej temat, o rodzajach miłości. Warto zastanowić się teraz, co możemy zrobić, aby zadbać o podstawowe elementy miłości, w tym namiętność, intymność i zaangażowanie.

Namiętność - jak o nią dbać?

Namiętność jest ważnym elementem miłości - to ona odpowiada za gorące uczucie miedzy zakochanymi. Jak o nią dbać i rozbudzać stale na nowo?

• Spędzajcie ze sobą czas na wiele sposobów, poświęcajcie się swoim pasjom ale i róbcie to, co Wam obojgu sprawia przyjemność;
• Rozmawiajcie o swoich potrzebach, niech będą to szczere i budujące rozmowy, które Was umocnią;
• Jeśli chodzi o zbliżenia intymne: rozmawiajcie o seksie otwarcie, mówicie o tym, czego potrzebujecie, cieszcie się sobą w tych chwilach i doceniajcie to, jak dobrze Wam razem;
• Jeśli potrzebujecie zmian: odważcie się na nie, eksperymentujcie, to może być bardzo ekscytujące doświadczenie;
• Zróbcie razem coś szalonego, co przełamie rutynę i sprawi, że spojrzycie na swój związek z zupełnie innej perspektywy.

Co buduje intymność w związku? Jak pracować nad bliskością?

Intymność jest niezwykle ważna w każdym związku. Ta wyjątkowa bliskość miedzy zakochanymi budowana jest latami. Jak nad nią pracować?

• Celebrujcie wspólnie spędzone chwile: krótka rozmowa przy śniadaniu, wspólnie zjedzony obiad, wypita kawa - to czas dla Was, cieszcie się nim i wydobywajcie z Waszych napiętych grafików takie chwile tylko dla siebie;
• Doceniajcie drobne gesty: miły prezent od ukochanej osoby, zrobiona do śniadania kawa, ugotowany obiad - niby nic, ale jednak to pewien wyraz uczucia, doceniajcie to i cieszcie się tym, co możecie zrobić dla siebie nawzajem;
• Pamiętajcie o mocy dotyku: na spacerze złapcie się za ręce, całujcie się na pożegnanie, przytulajcie się - to oznaki uczucia, sposoby jego okazywania. Uczcie tego swoje dzieci, pokazujcie, jak przyjemne może być przytulenie się do siebie, ile może zdziałać buziak przed wyjściem do szkoły, jak przyjemne może być trzymanie się za rękę;
• Dbajcie o bliskość emocjonalną, okazujcie sobie nawzajem szacunek, dbajcie o szczerość w Waszej relacji;
• Troszczcie się o siebie, dawajcie sobie poczucie, że możecie na siebie liczyć, wspierajcie się w trudnych chwilach, dzielcie smutkami i radościami: pozwoli Wam to na zrozumienie, jak bardzo jesteście dla siebie ważni.

Jak dbać o zaangażowanie w związku?

Zaangażowanie w związku rozumiane jest jako przeświadczenie, że chcemy być razem i wspólnie budować przyszłość. Jak je wzmacniać?

• Rozmawiajcie o swoim związku, o tym, co jest w nim dobre, a co złe, mówicie o swoich pragnieniach i oczekiwaniach;
• Róbcie plany na przyszłość, decydujcie o wszystkim wspólnie: planowanie jest nie tylko przyjemne ale i budujące dla związku;
• Celebrujcie zmiany, które Was dotyczą, np. przeprowadzka, zmiana pracy, decyzja o wzięciu ślubu itp.