Rozwój osobisty - definicja, zalety, cele - dziecko, nastolatek, osoba dorosła, senior

Rozwój osobisty jest procesem bardzo ciekawym, dynamicznym, trwającym w czasie. Kiedy i jak się rozwijamy? Z pewnością nikt nie skłamie, jeśli stwierdzi, że rozwija się całe życia, od narodzin aż do śmierci. Rozwój osobisty to proces, który ma miejsce cały czas, choć nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. Rozwija nas wszystko, co przeżywamy, każdy, kogo spotykamy, wszystko to, co robimy. Rozwija nas nawet to, z czego rezygnujemy i to, co jest przykre. Jaka jest definicja rozwoju osobistego, jakie niesie korzyści i jak pracować nad własnym rozwojem?

Rozwój osobisty - cele i funkcja

Po co chcemy się rozwijać? Nadrzędnym celem rozwoju osobistego jest stawanie się lepszym człowiekiem, świadomym siebie, wykształconym, obytym, posiadającym jak najlepsze umiejętności i kompetencje. Po co jeszcze chcemy się rozwijać? Przede wszystkim chcemy:

Rozwijać swoje mocne strony i walczyć z wadami;
Spełniać swoje plany i marzenia;
Poprawić jakość swojego życia;
Doskonalić posiadane już umiejętności i nabywać nowe;
Rozwijać umiejętności społeczne i komunikacyjne w celu nawiązywania relacji z innymi;
Podnosić swoją samoocenę i pewność siebie;
Zwiększać swój potencjał, pracować nad sobą i swoimi możliwościami;
Zdobywać wiedze i uzupełniać posiadane już informacje;

Poza tym chcemy również:

Pochwalić się innym naszymi umiejętnościami i kompetencjami;
Robić karierę, awansować;
Czuć się lepiej samemu ze sobą;
Zdobyć znajomych, przyjaciół, partnera życiowego;
Zaimponować komuś;
Wzbogacić się;

… a może po prostu jesteśmy ambitni i chcemy ciągle się rozwijać?

Jak można stymulować rozwój osobisty? Co robimy, aby się rozwijać, a nie tylko żyć? Warto przeanalizować to u dzieci, nastolatków, dorosłych i seniorów. Zauważmy bowiem, że na każdym etapie życia rozwijamy się inaczej, używamy odmiennych sposobów, metod, rozwijamy inne sfery.

Rozwój osobisty dziecka

Jak stymulować rozwój osobisty u dziecka? Wiele zależy oczywiście od tego, na jakim etapie rozwoju jest dziecko, czyli - krótko mówiąc - w jakim jest wieku. Środki i metody stymulowania rozwoju należy dobrać do możliwości i umiejętności dziecka tak, aby stymulować rozwój naturalnie i nie zmuszać dziecka do opanowania umiejętności, na które nie jest jeszcze gotowe, np. uczyń 6-latka tabliczki mnożenia. Aktywnością, która w naturalny sposób stymuluje rozwój dzieci jest… zabawa, najlepiej z rodzicem, opiekunem czy nieco starszym rodzeństwem. Dzieci uczą się przez zabawę chętnie, naturalnie i efektywnie, co pozwala na nabywanie nowych umiejętności wtedy, gdy dziecko jest na to gotowe. Jak naturalnie stymulować rozwój dziecka? Przede wszystkim:

Podsuwajmy mu zabawki, które są przeznaczone dla dzieci w jego wieku, dbajmy, by były to pomoce dobrej jakości, z niezbędnymi atestami oraz takie, które zainteresują dziecko. Jeśli nasza córka nie przejawia zainteresowania lalkami, a chętnie podbiera autka swoim braciom, zakupmy jej auto (nawet różowe!) na akumulator, co z pewnością przyczyni się do stymulowania małej motoryki ale i logicznego myślenia i planowania strategicznego. To ważne procesy, które dziewczynka również powinna rozwijać, nawet przez typowo "męską" zabawę.
Starajmy się nie przeładowywać dziecka bodźcami, nie kupujmy mu zbyt dużej ilości grających, śpiewających, migoczących zabawek, nie dajmy mu zbyt wielu zabawek na raz, niech skupi się na jednej, zamiast przekładać je w rączkach, może to przyczynić się do problemów ze skupieniem uwagi;
Zachęcajmy dzieci do aktywności, które sprzyjają ich wszechstronnemu rozwojowi, w tym czytania książek, układania puzzli, grania w gry planszowe i logiczne, zabaw tematycznych (w dom, sklep, szkołę itp.),
Udawajmy się z dziećmi w różne miejsca, np. do restauracji, muzeum, kina itp. Sprawi to, że będą więcej wiedziały o świecie ale i przyczyni się to do ich rozwoju emocjonalnego oraz społecznego.
Bawmy się z dzieckiem i uczmy przez zabawę, dajmy mu dobry przykład swoją pracą nad sobą: pokazujmy dziecku, że czytanie książek jest dobre - sami je czytajmy, zachęcajmy je do nauki języków obcych - sami się ich ucząc itp. Dziecko uczy się przez obserwowanie rodzica, rozwijajmy siebie i stymulujmy rozwój osobisty naszych dzieci jednocześnie!

Rozwój osobisty nastolatka

Nastolatek to osoba, która znajduje się na ciekawym etapie rozwoju: dorasta, szuka, próbuje, naśladuje, błądzi… Jak w tym czasie stymulować rozwój młodego człowieka, jak wskazać mu drogę, którą powinien podążać? Przede wszystkim zamiast wskazywać pozwólmy, by sam ją znalazł. Jak? Poprzez próbowanie, doświadczanie i… popełnianie błędów. Poza tym:

Pozwólmy nastolatkom na testowanie, niech próbuje tego, co wydaje się mu interesujące, niech zapisze się na dodatkowe zajęcia, niech uprawia jakiś sport, pójdzie na kurs językowy, wyjedzie na wakacje na obóz, z nawet na wymianę uczniowską, niech rozwija się na wielu polach;
Jeśli nastolatek stawia przed sobą ambitne cele, nie gaś jego zapału, ale zachęcaj do aktywności, podejmowania ryzyka, wspieraj dziecko i staraj się pomóc mu w realizacji marzeń i planów;
Jeśli dziecko nie przejawia zainteresowania żadną konkretną dziedziną i widzisz, że nie robi nic dla swojego rozwoju osobistego, zaproponuj mu konkretne aktywności, np. poproś, by pomogło Ci w gotowaniu, sprzątaniu, pracach w ogrodzie, wybierzcie się razem na basen, na konie itp. Próbuj zainteresować czymś dziecko, pomóż mu w odkryciu talentu czy nabywaniu nowych umiejętności.
Zapisz dziecko na konsultację z psychologiem, najlepiej takim, który specjalizuje się w doradztwie zawodowym i osobistym. Wykona szereg testów, które pozwolą określić potencjał dziecka i mogą okazać się wsparciem przy wyborze życiowej drogi, również zawodowej.

Rozwój osobisty osoby dorosłej

A co z osobami dorosłymi, które zdobyły już określone wykształcenie, mają pracę, założyły rodziny. Czy one również muszą się dalej rozwijać, kształcić? Oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, a nawet wskazane jest w wieku dorosłym dalsze, intensywna praca nad rozwojem osobistym. Nasza osobowość rozwija się dynamicznie całe życie, więc rozwój osobisty nie powinien zwalniać. Co więc robić dla swojego rozwoju osobistego? Możemy między innymi:

Stawiać sobie cele, również te ambitne, oraz konsekwentnie je realizować, np. "Zapiszę się na kurs językowy", "Dostanę awans w pracy", "Popracuję nad swoją pewnością siebie" - takie plany rozbudzają ambicję, a ich realizacja podnosi samoocenę!
Rozwijać się w wybranych przez siebie sferach: zapisać się na kurs językowy, uprawiać sport, czytać książki, słuchać muzyki, jeździć na wycieczki, chodzić na koncerty, do teatru, kina, spotykać się z różnymi osobami, rozmawiać na różnorodne tematy, podejmować ciekawe prace dodatkowe itp. Pamiętajmy, że rozwija nas wszystko, co robimy w życiu. Bycie aktywnym sprzyja rozwojowi osobistemu na wielu polach.
Uczestniczyć w różnorodnych kursach i szkoleniach, nie tylko tych, podnoszących umiejętności zawodowe ale i osobiste, np. kurs asertywności, radzenia sobie ze stresem, szkolenie dotyczące pewności siebie czy zarządzania czasem. Wiele z nich odbywa się online, co jest doskonałą opcją dla osób zapracowanych ale i niepełnosprawnych czy młodych mam.
Udać się na spotkanie z coachem, osobistym trenerem czy psychologiem i w trakcie konsultacji wypracować cele i metody ich osiągania. Łatwiej nam będzie porozmawiać ze specjalistą i ustalić, jakie sfery chcemy rozwijać i w jaką stronę ma "pójść" nasz rozwój osobisty, co jest dla nas ważne.

Rozwój osobisty seniora

A co z rozwojem osobistym u seniora? Czy warto cokolwiek robić w tym kierunku? Oczywiście, nawet ludzie w dojrzałym wieku powinni stawiać na rozwój osobisty, aby cieszyć się dobrym zdrowiem i samopoczuciem. W wieku dojrzałym warto:

Dbać o rozwój funkcji psychicznych i jeśli tylko zdrowie na to pozwala: dużo czytać, korespondować z kimś, rozwiązywać krzyżówki, chodzić do teatru, opery, na wieczorki tematyczne;
Spotykać się ze znajomymi, wybierać się gdzieś razem, rozmawiać, wspominać czasy młodości, dyskutować na tematy aktualne.
Zastanowić się nad zapisaniem się na kurs lub uczęszczanie na zajęcia w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku;
Podróżować, jeśli mamy możliwości finansowe i zdrowie pozwala nam na takie wycieczki;
Próbować tego, co dla nas nowe, np. nowych potraw, których jeszcze nie jedliśmy;

Co daje nam rozwój osobisty?

Czy osoby, które stawiają na rozwój osobisty od najmłodszych lat aż do wieku dojrzałego są inne niż te, które nie robiły zbyt wiele dla samorozwoju. Co daje nam rozwój osobisty? Przede wszystkim:

Stajemy się bardziej świadomi siebie, swoich zalet i wad, podnosi się nasza samoocena oraz pewność siebie.
Potrafimy odpowiedzieć sobie na pytanie: czego chcemy od życia i samego siebie? Potrafimy stawiać sobie cele i je realizować.
Mamy ciągłe poczucie zdobywania wiedzy, kształcenia się, zdobywania nowych umiejętności i kompetencji: osoby, które stawiają na rozwój osobisty są bardziej aktywne, otwarte, chętne do pracy ale i lepiej radzą sobie w sytuacjach stresowych.
Nie boimy się zmian, a wręcz przeciwnie: wychodzimy im naprzeciw, traktujemy je jak wyzwania, jak szansę na coś ciekawszego, na… rozwój.
Uczymy się od innych, ale nie naśladujemy ich. Nauka przebiega poprzez obserwację, czerpiemy z innych to, co w nich dobre, wzorujemy się na nich.
Mamy swoje pasje, pragnienia i sfery, które lubimy bardziej od innych.
Wyzbywamy się perfekcjonizmu na rzecz doskonalenia "swojej" strefy, rozwijania swojego talentu i pasji.
Lepiej znosimy porażki: każda z nich jest cenną lekcją, która sprawia, że kolejny raz podejmujemy ryzyko już z pozytywnym skutkiem.

Czy warto stawiać na rozwój osobisty? Oczywiście, to fascynująca przygoda, która ma na celu bycie lepszym, świadomym siebie i swoich zalet człowiekiem.

Jak pracować nad swoim rozwojem osobistym - porady i wskazówki dla każdego z nas

Pracuj nad sobą każdego dnia, wypisz swoje zalety i wady i zaplanuj, nad którymi wadami i jak będziesz pracować. Bądź swoim osobistym trenerem i walcz z tym, z czego nie jesteś zadowolona/y. Rozliczaj się z tego i pamiętaj o swoich mocnych stronach. Niech będą one dla Ciebie motywacją w chwilach zwątpienia!
Zapisz się na kurs, czy to języka obcego, czy szkolenie z ważnej dla Ciebie umiejętności. Powiedz sobie, że zrealizujesz jedno szkolenie na kwartał/pół roku i trzymaj się tego! Spokojnie, nie musisz co roku podejmować studiów podyplomowych, poszukaj za to ciekawych szkoleń w formie online. W dobie Internetu można swobodnie kształcić się na odległość i zdobywać realne umiejętności!
Znajdź kogoś, kto Cię inspiruje, kogo podziwiasz, kto jest Twoim autorytetem: rozmawiaj z tą osobą, zaczep ją na portalu społecznościowym, zapytaj, co zrobiła, by osiągnąć sukces: inspiruj się nią, ale nie kopiuj, niech będzie Twoim wzorem, mentorem.
Skorzystaj z pomocy psychologa czy coacha, porozmawiaj ze specjalistą, możesz również zdecydować się diagnozę osobowości. Takie spotkanie z pewnością będzie dla Ciebie inspirującym doświadczeniem, potraktuj je jako okazję do lepszego poznania siebie.
Nie staraj się być idealnym we wszystkim, to niemożliwe, nawet przy bardzo intensywnej pracy nad sobą. Wybierz umiejętności, na których zależy Ci najbardziej i staraj się doprowadzić je do perfekcji, nad innymi pracuj, a jeszcze inne… odpuść. Chcesz być dobry w czymś czy we wszystkim przeciętny?
Nie myśl o rozwoju cały czas, daj sobie chwilę na relaks, odpocznij, nabierz sił. Elementem rozwoju jest również odpoczynek, sen, czyli czas, kiedy regenerujemy się i przygotowujemy do stawiania czoła kolejnym wyzwaniom.

Autor: Monika Muzolf, psycholog